Szanowni Państwo!
Oddajemy w Państwa ręce kolejny autorski przegląd orzecznictwa podatkowego, w ramach którego wybieramy i komentujemy najciekawsze wyroki w sprawach podatkowych. Życzymy miłej lektury!
Zespół ABC Tax
Spis treści
- Czy zwrot kosztów programu motywacyjnego podlega VAT?
- Czy nomada cyfrowy kreuje zakład podatkowy?
- Jak rozliczać bonusy i premie roczne w uldze B+R?
- Umowa agencyjna nie jest objęta WHT
- Spadek marży w okresie COVID-19 a rynkowość transakcji z podmiotem powiązanym
- Czy pomoc publiczna w postaci dopłat do cen energii i gazu ziemnego jest zwolniona z CIT?
- Jak ustalić oprocentowanie dla pożyczek w ramach safe harbour?
Czy zwrot kosztów programu motywacyjnego podlega VAT?
Wyrok NSA z 9 sierpnia 2024 r. (sygn. I FSK 89/21)
Tło sprawy
Sprawa dotyczyła spółki, która uczestniczyła w międzynarodowym programie motywacyjnym organizowanym przez amerykańską spółkę-matkę. W ramach programu wybrani pracownicy grupy, w tym pracownicy spółki, otrzymywali nieodpłatnie akcje spółki-matki o ograniczonej zbywalności (Restricted Stock Units – RSU). Spółka była zobowiązana do zwrotu spółce-matce kosztów organizacji programu w wysokości równej wartości przyznanych akcji.
W tak przedstawionych okolicznościach spółka zwróciła się z wnioskiem o wydanie interpretacji w celu potwierdzenia, że zwrot kosztów programu motywacyjnego organizowanego przez spółkę-matkę nie podlega opodatkowaniu VAT lub może korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.
Zdaniem spółki, zwrot kosztów na rzecz spółki-matki (związanych z objęciem akcji przez uczestników programu motywacyjnego) nie powinien podlegać opodatkowaniu VAT, gdyż nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie jakiejkolwiek usługi. Spółka podkreślała, że nie osiąga bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści z działań spółki-matki. Spółka wskazała również, że nawet gdyby uznać, że płatność na rzecz spółki-matki stanowi wynagrodzenie za wykonaną usługę, to powinna ona korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, jako usługa dotycząca instrumentów finansowych.
Co powiedział organ?
Organ interpretacyjny wydał interpretację niekorzystną dla spółki.
Zdaniem organu, zwrot kosztów wydawanych akcji stanowi w rzeczywistości wynagrodzenie przysługujące spółce-matce za usługę polegającą na organizacji i zarządzaniu programem motywacyjnym. Usługa ta jest wykonywana na rzecz spółki polskiej, która odnosi korzyści z programu w postaci zwiększenia motywacji pracowników i poprawy wyników finansowych. Jednocześnie organ uznał, że na gruncie przepisów o VAT bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wykonania usługi, czy w kalkulacji zwrotu kosztów została powiększona także o zysk sprzedającego.
Zdaniem organu w sprawie nie znajdzie również zastosowania zwolnienie z VAT – świadczona przez spółkę-matkę usługa nie jest usługą dotyczącą instrumentów finansowych. Jej istotą jest organizacja programu motywacyjnego i zarządzanie nim, a nie obrót instrumentami finansowymi.
Zdanie organu podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, do którego spółka wniosła skargę na wydaną interpretację. Spółka zaskarżyła wyrok do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Stanowisko NSA
W wyroku NSA orzekł, że zwrot kosztów związanych z wydawaniem akcji w ramach programu motywacyjnego stanowi wynagrodzenie za usługę organizacji programu. NSA podzielił zdanie sądu pierwszej instancji, że spółka odnosi wymierne korzyści z programu w postaci zwiększenia motywacji i lojalności pracowników. Istnieje więc bezpośredni związek między świadczeniem usługi a otrzymanym wynagrodzeniem. NSA zwrócił uwagę, że gdyby spółka korzystała z innych programów motywacyjnych, to musiałaby zapłacić ich organizatorowi za przystąpienie jej pracowników do programów – wtedy niewątpliwie miałaby miejsce płatność za usługę.
NSA podzielił również stanowisko organu i sądu pierwszej instancji odnośnie braku zastosowania zwolnienia z VAT. Brak istnienia transakcji zwolnionych jest pochodną zakwalifikowania usług świadczonych przez organizatora (spółkę-matkę) jako usług zarządzania długookresowym programem motywacyjnym, w skład których wchodzą instrumenty finansowe (akcje RSU). Organizator zarządza programem motywacyjnym i to jest celem i przedmiotem usługi. Akcje są tu jedynie narzędziem motywacyjnym. Nie ma znaczenia, że spółka nie podejmuje bezpośrednio decyzji w zakresie dysponowania instrumentami finansowymi przekazywanymi uczestnikom oraz nie ma na te decyzje wpływu, a więc nie zarządza instrumentami finansowymi.
Okiem eksperta ABC Tax – Elżbieta Skurczak
Klasyfikacja zwrotu kosztów programu motywacyjnego jako wynagrodzenia za świadczenie usługi oznacza, że polska spółka powinna rozpoznać transakcję jako import usług na gruncie VAT, a więc naliczyć VAT należny, który może stanowić VAT naliczony po spełnieniu ogólnych warunków dotyczących odliczania VAT. Problem w tym, że nie zawsze te warunki będą spełnione.
W szczególności problematyczne może być odliczenie VAT w przypadku podatników, którzy wykonują czynności zwolnione, np. instytucji finansowych, które co do zasady nie mają pełnego prawa do odliczenia VAT. Dla takich podmiotów kwalifikacja zwrotu kosztów jako wynagrodzenia za usługę oznacza, że koszty programu motywacyjnego będą powiększone o podatek VAT, co istotnie wpłynie na wysokość całkowitych wydatków związanych z programem.
Omawiany wyrok jest na razie pierwszym wyrokiem NSA w tego typu sprawach. Linia orzecznicza zapewne będzie się kształtować przez kolejne lata. Tym niemniej, w świetle powyższego wyroku, spółki stosujące plany motywacyjne w oparciu o akcje powinny dokonać analizy swoich procedur i polityk w zakresie rozliczania VAT. W mojej ocenie wiele zależeć będzie od sposobu ustrukturyzowania przepływów w ramach danego programu motywacyjnego. Z pewnością istnieją sposoby na to, aby ryzyko opodatkowania VAT wykluczyć lub istotnie zminimalizować.
Elżbieta Skurczak, Radczyni prawna | Partner ABC Tax
tel. 533 336 434
eskurczak@abctax.com.pl
Czy nomada cyfrowy kreuje zakład podatkowy?
Interpretacja indywidualna z 4 września 2024 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.364.2024.2.MW
Stan faktyczny
Niemiecka spółka informatyczna (GmbH) zatrudnia pracownika – Specjalistę IT – w Polsce. Bierze on udział w tworzeniu nowego oprogramowania komputerowego. Pracownik wykonuje pracę we własnym mieszkaniu w Polsce. Spółka nie ma uprawnień do tego, aby dysponować mieszkaniem Pracownika, może jednak wymagać od Pracownika, aby jego mieszkanie spełniało warunki określone w niemieckich przepisach dotyczących pracy zdalnej oraz dotyczące przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych. Do dyspozycji Pracownika Spółka oddała sprzęt umożliwiający pracę zdalną tj. laptop oraz monitor.
Pytanie
Czy w Polsce powstanie dla Spółki zakład podatkowy, co może skutkować koniecznością alokacji części dochodu Spółki w Polsce?
Zakład podatkowy
Zgodnie z ustawą o CIT oraz umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą z Niemcami (UPO), zakład oznacza m.in. stałą placówkę, poprzez którą Spółka wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium drugiego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych. UPO wskazuje, że zakład w szczególności stanowią: miejsce zarządu, filia, biuro, fabryka, warsztat, kopalnia, źródło ropy naftowej lub gazu ziemnego, kamieniołom albo inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.
Dodatkowo, zgodnie z UPO, zakład NIE obejmuje m.in. utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym.
Stanowisko Organu
W omawianej interpretacji Organ uznał:
„(…) świadczenie pracy przez pracownika zatrudnionego przez Spółkę w sposób regularny i stały z miejsca zamieszkania jak i u klientów świadczy o istnieniu stałej placówki, którą może być np. mieszkanie pracownika. Jak już bowiem wskazano, nie wymaga się aby przedsiębiorstwo posiadało formalne prawo do dysponowania taką placówką, lecz wystarczy zwykła jego obecność w konkretnym miejscu. W dobie możliwości świadczenia pracy zdalnie, miejsce w którym pracownik świadczy pracę na rzecz zagranicznego pracodawcy (niezależnie czy w warunkach domowych, czy w innym miejscu) można uznać za odrębną placówkę tego przedsiębiorstwa.”
„Pracownik wykonuje na terenie Polski przede wszystkim czynności zmierzające do osiągnięcia przez Państwa przychodów z zasadniczej działalności gospodarczej polegającej na tworzeniu oprogramowania komputerowego/aplikacji. Zdaniem Organu i wbrew temu co Państwo twierdzą czynności podejmowane przez Pracownika zatrudnionego w Polsce nie powinny być kwalifikowane do czynności o charakterze pomocniczym (przygotowawczym).”
Okiem eksperta ABC Tax – Tomasz Napierała
Kwestia powstania zakładu podatkowego w związku z pracą zdalną pracownika w formule home-office w innym państwie budzi wątpliwości. Niemniej jednak, przychylałbym się raczej do uznania, że zakład podatkowy w większości przypadków nie powstanie.
Wprawdzie należy wskazać, że zgodnie z Komentarzem do Modelu Konwencji OECD sam fakt, że przedsiębiorstwo ma do dyspozycji pewną przestrzeń służącą jego działalności gospodarczej, wystarczy do zaistnienia stałej placówki gospodarczej. Nie ma znaczenia czy przedsiębiorstwo jest właścicielem czy najemcą lokalu, środków lub urządzeń, czy dysponuje nimi w inny sposób. Nie wymaga się, aby przedsiębiorstwo posiadało formalne prawo do dysponowania taką placówką. Dodatkowo stała placówka może być również ustanowiona, jeśli pracownik korzysta z biura prowadzonego we własnym mieszkaniu, jeżeli mieszkanie to jest regularnie wykorzystywane do działalności pracodawcy w wyniku otrzymywanych od niego poleceń.
Niemniej jednak, w przypadku pracy zdalnej istotne wątpliwości dotyczą tego, czy dane miejsce / placówka ma charakter stały. Jeżeli pracownik może pracować w dowolnym miejscu, a pracodawca nie wymusza na nim pracy w określonym miejscu (np. w domu), to trudno tu chyba mówić o stałej placówce. Pracownik może równie dobrze pracować w parku, pociągu, czy innej przestrzeni wspólnej.
Dodatkowo, jeżeli „przez tą placówkę” Spółka ma prowadzić swoją działalność, to powinna ona mieć prawo do dysponowania tą placówką. Tymczasem wykonywanie pracy we własnym mieszkaniu jest wyborem pracownika, na który Spółka jedynie się zgadza. Spółka nie ma prawa dysponować mieszkaniem pracownika, a kontrolę w jego mieszkaniu może przeprowadzić wyłącznie w celu weryfikacji, czy miejsce to spełnia wymogi bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracownik może wykonywać pracę w dowolnie wybranym przez siebie miejscu.
Warto wskazać, że podobne (brak zakładu) stanowisko zostało zaprezentowane w wyroku WSA w Gliwicach z dnia 24 czerwca 2024 r., sygn. I SA/Gl 1679/23. Wyrok również dotyczył spółki niemieckiej i polskich pracowników. Ten sam sąd, w wyroku o 2 lata wcześniejszym (z 31 stycznia 2022 r., sygn. I SA/Gl 1340/2) doszedł jednak do innych wniosków: „Zatem, pomimo że skarżąca nie będzie wynajmowała w Polsce żadnych pomieszczeń (jak również nie będzie ich właścicielem), to zatrudnienie pracowników na podstawie umowy o pracę, którzy mogą wykonywać powierzone im zadania w dowolnym miejscu, w trybie home-office, powoduje wyodrębnienie owej przestrzeni dla spółki do własnej dyspozycji. Przy czym nie wymaga się aby przedsiębiorstwo posiadało formalne prawo do dysponowania taką placówką, lecz wystarczy zwykła jego obecność w konkretnym miejscu.” W tym wyroku sąd uznał finalnie, że zakład nie wystąpi, gdyż działania pracownika będą miały charakter przygotowawczy i pomocniczy.
Jak wskazałem na wstępie, sprawa ta budzi wątpliwości i warto ją w każdym przypadku przeanalizować, gdy nasi pracownicy pracują za granicą.
Tomasz Napierała, Doradca podatkowy | Partner ABC Tax
tel. 797 720 901
tnapierala@abctax.com.pl
Jak rozliczać bonusy i premie roczne w uldze B+R?
Wyrok NSA z dnia 21 listopada 2024 r., sygn. II FSK 226/22
Stan faktyczny
Spółka złożyła wniosek o interpretację indywidualną w zakresie sposobu obliczania kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi badawczo – rozwojowej. Część pracowników nie poświęca 100% swojego czasu na działalność B+R. Obok wynagrodzenia zasadniczego, pracownicy otrzymują również m.in. premie (kwartalne / półroczne / roczne). Od wskazanych składników wynagrodzenia Spółka odprowadza składki ZUS.
Zdaniem Spółki jest ona uprawniona do rozpoznania kosztów kwalifikowanych w związku z wypłaconą premią w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności B+R pozostaje w ogólnym czasie pracy danego pracownika B+R w miesiącu poniesienia przez Spółkę kosztów z tego tytułu (tj. w miesiącu zaliczenia premii oraz należnych z ich tytułu składek ZUS do KUP) – niezależnie od okresu za który premia jest wypłacana.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS) nie zgodził się ze stanowiskiem Spółki i wskazał, że w przypadku wypłaty premii oraz należnych od nich składek ZUS za okres dłuższy niż jeden miesiąc, podstawą do wyliczenia proporcji czasu przeznaczonego na realizację działalności B+R w ogólnym czasie pracy pracownika, powinien być okres, za który wypłacana jest premia.
Stanowisko WSA
WSA w Warszawie w wyroku z dnia 28 października 2021 r., sygn. III SA/Wa 895/21 przyznał Spółce rację i wskazał, że:
- Literalne brzmienie przepisu nakazuje stosowanie miesięcznej podstawy obliczenia proporcji, niezależnie od okresu za który wypłacane są premie – w art. 18d ust. 2 pkt 1 wskazano, że za koszty kwalifikowane uznaje się poniesione „w danym miesiącu” należności,
- Być może wzięcie pod uwagę okresów za które należna jest premia (np. kwartał) lepiej oddają faktyczny udział pracowników w działalności B+R, ale jest to sprzeczne z brzmieniem przepisów.
DKIS zaskarżył wyrok do NSA.
Stanowisko NSA
NSA w wyroku z dnia 21 listopada 2024 r., sygn. II FSK 227/22 oddalił skargę DKIS. Na ten moment brak jest jednak pisemnego uzasadnienia wyroku.
Okiem ekspertki ABC Tax – Marta Coda
Możliwość rozliczania kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R na podstawie proporcji czasu pracy z miesiąca poniesienia kosztów zdecydowanie upraszcza rozliczenia. Osoby odpowiedzialne za rozliczenia ulgi nie muszą bowiem analizować historycznych okresów za które należna jest premia – istotny jest bowiem miesiąc, w którym podatnik kwalifikuje premię pracownika jako KUP.
Niemniej jednak warto zwrócić uwagę na to, że ww. metoda rozliczeń może prowadzić do zawyżenia lub zaniżenia kosztów kwalifikowanych w sytuacji, gdy zaangażowanie pracowników w działalność B+R na przestrzeni okresu za który premia jest należna jest wyższe lub niższe niż w miesiącu poniesienia KUP z tytułu tej premii.
Marta Coda, Doradczyni podatkowa
mcoda@abctax.com.pl
Umowa agencyjna nie jest objęta WHT
Wyrok NSA z 5 lipca 2024 r., sygn. II FSK 1001/23
Stan faktyczny
Wnioskodawca należy do grupy, która zajmuje się globalną produkcją wyrobów gumowych i plastikowych. Spółka zawiera umowy o świadczenie usług z Agentami, którzy nie są rezydentami RP. Za świadczone usługi otrzymują oni wynagrodzenie w formie prowizji. Agenci są odpowiedzialni między innymi za:
- pozyskiwanie klientów;
- tworzenie możliwości biznesowych oraz regularne świadczenie usług;
- utrzymanie i poprawę pozycji rynkowej produktów.
Spółka przekazuje do dyspozycji Agentów materiały reklamowe, próbki, cenniki i inne podobne pozycje, z uwzględnieniem ich wymagań.
Agenci nie są upoważnieni do zawierania umów, realizacji zamówień lub spełnienia innych zobowiązań bez uprzedniej pisemnej zgody Spółki.
Spółka złożyła wniosek o interpretację indywidualną i zapytała, czy wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług agencyjnych podlega WHT.
Stanowisko NSA
Po otrzymaniu negatywnej interpretacji DKIS oraz niekorzystnego dla Spółki wyroku WSA, sprawa trafiła do NSA.
Sąd podzielił zdanie Spółki, uznając, że umowy zawarte z Agentami należy uznać za umowy pośrednictwa uregulowane w Kodeksie cywilnym. Natomiast pośrednictwo w sprzedaży nie jest świadczeniem wymienionym wprost w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT lub świadczeniem o podobnym do nich charakterze.
NSA zwrócił uwagę na to, że zawierane przez Spółkę i Agentów umowy powinny być rozpatrywane jako świadczenia złożone, a zatem takie, w ramach, których wyróżnić można usługi podstawowe i usługi o charakterze pomocniczym. Nawet jeśli Agenci w celu znalezienia nowych klientów mieliby wykonywać usługi doradcze, reklamowe, badania rynku (udział w konferencjach, targach itd.) to te czynności zmierzać będą wyłącznie do należytego wykonania podstawowego zadania, jakim jest doprowadzenie do zawarcia umów sprzedaży przez Spółkę. Zdaniem Sądu, pośrednik oferujący do sprzedaży określone towary może podejmować działania w celu przedstawienia pozytywnych cech tych towarów, w tym poprzez aktywność na platformie biznesowej, udzielanie informacji potencjalnym klientom, prezentowanie próbek, materiałów promocyjnych itp. Trudno jednak uznać, że czynności podejmowane w celu sprzedaży towaru mają zasadniczy charakter i przesądzają o tym, że usługa staje się usługą reklamy lub doradztwa, skoro mają one charakter pomocniczy.
NSA wskazał, że na zasadniczy cel świadczeń agenta, którym jest pośrednictwo w sprzedaży, wskazuje także sposób ustalenia wynagrodzenia za tę usługę, którego wysokość uzależniona jest od wyników sprzedaży – nie jest to zatem wynagrodzenie określane ryczałtowo niezależnie od wyników działań agenta (jak zazwyczaj bywa przy umowach o świadczenie usług reklamowych czy doradczych).
Okiem ekspertki ABC Tax – Weronika Sydow
Sąd słusznie zauważył, że pośrednictwo w sprzedaży nie stanowi czynności opodatkowanej WHT. Usługi pośrednictwa handlowego nie są wymienione w katalogu świadczeń objętych podatkiem u źródła, a świadczenia wymienione wprost w tym katalogu stanowią jedynie czynności pomocnicze dla wykonywanych usług agencyjnych.
W minionych latach organy podatkowe wydały szereg interpretacji indywidualnych wskazujących na obowiązek opodatkowania usług pośrednictwa handlowego. Uważano bowiem, że usługi pośrednictwa stanowią świadczenia o podobnym charakterze do usług podlegających WHT.
W ostatnim czasie wydawane są jednak pozytywne dla podatników rozstrzygnięcia wskazujące, iż usługi pośrednictwa handlowego nie powinny być objęte WHT. Zmiany te należy ocenić pozytywnie.
Weronika Sydow, Konsultantka podatkowa
wsydow@abctax.com.pl
Spadek marży w okresie COVID-19 a rynkowość transakcji z podmiotem powiązanym
Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 23 października 2024 r. (sygn. I SA/Wr 422/24)
Przedmiot sprawy
Sprawa dotyczyła określenia zobowiązania podatkowego Spółki w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) za okres od lipca 2019 r. do czerwca 2020 r.
Naczelnik Dolnośląskiego Urzędu Celno-Skarbowego (dalej: Organ podatkowy I instancji) uznał, że w wyniku stosowania nierynkowych cen w transakcjach z podmiotem powiązanym – Spółką M – Spółka wykazała dochód niższy od tego, jaki zostałby osiągnięty, gdyby transakcja została zawarta na warunkach rynkowych.
W konsekwencji Organ podatkowy określił Spółce zobowiązanie podatkowe za ww. okres w wysokości 703 tys. PLN oraz nałożył dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 10% sumy niewykazanego dochodu.
Spółka złożyła odwołanie od decyzji do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej, który jednak utrzymał ją w mocy. Następnie Spółka zaskarżyła decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Stan faktyczny i stanowisko Spółki
Spółka prowadziła działalność w zakresie produkcji mebli (pełniła rolę producenta kontraktowego) i realizowała następujące transakcje z podmiotem powiązanym – Spółką M: zakup materiałów, sprzedaż wyrobów gotowych oraz pozostała sprzedaż. Przychody uzyskane od podmiotu powiązanego stanowiły 99,26% całości przychodów Spółki.
Z kolei Spółka M. zajmowała się projektowaniem oraz dystrybucją wyrobów, które w 100% kupowała od Spółki.
W analizowanym okresie marża operacyjna Spółki wyniosła 0,5%. Jak wynikało z analizy porównawczej przeprowadzonej przez Spółkę, przedział międzykwartylowy marży operacyjnej dla porównywalnych podmiotów, prowadzących działalność z produkcji mebli, zawierał się pomiędzy 0,23% a 5,78%.
Zdaniem Spółki, jej wynik mieścił się w ww. przedziale, co potwierdzało rynkowy charakter transakcji z podmiotem powiązanym. Ponadto, stosunkowo niski poziom marży w analizowanym okresie Spółka tłumaczyła negatywnym wpływem pandemii COVID-19 na branżę meblarską, w tym na swoją działalność.
Stanowisko organów podatkowych oraz WSA
Organy podatkowe obu instancji w toku postępowania, w szczególności:
- przeanalizowały wyniki Spółki (marżę operacyjną) na przestrzeni lat i ustaliły, że w latach obrotowych od lipca 2017 r. do czerwca 2020 r. marża zysku gwałtowanie spadła z poziomu 5,06% do 1,77%, a ostatecznie do poziomu 0,50% w badanym okresie;
- przeanalizowały dane finansowe Spółki M za lata 2015-2021, wykazując, że osiągała ona stabilne, bardzo dobre wyniki, a jej wskaźnik marży operacyjnej miał tendencję wzrostową, osiągając 15,62% w badanym okresie;
- ustaliły, że w latach 2015–2020 mediana marży netto ze sprzedaży w przedsiębiorstwach z działu PKD 31 (produkcja mebli) wynosiła od 3,83% do 5,94%, średnio 4,63%;
We współpracy ze spółką Organ podatkowy I instancji skorygował błędy w wyliczeniu przedziału międzykwartylowego dla podmiotów porównywalnych, ustalając go prawidłowo na poziomie od 1,23% do 6,28%.
W konsekwencji stwierdzono, że branża, w której działa Spółka, charakteryzuje się stosunkową stabilnością (co również zostało wskazane przez Spółkę w dokumentacji cen transferowych), a pandemia COVID-19 nie miała istotnego wpływu na jej wyniki.
Ponadto organy podatkowe obu instancji podkreśliły, że ryzyko utraty klientów i pogorszenia koniunktury gospodarczej w wyniku COVID-19 spoczywało na Spółce M., która jako dystrybutor była zobowiązana zapewnić polskiej spółce – pełniącej rolę producenta o ograniczonych funkcjach i ryzykach – stałą marżę, wystarczającą do pokrycia kosztów i uzyskania stabilnego, rynkowego zysku, niezależnie od poziomu sprzedaży. Co istotne, wyniki finansowe Spółki M. wykazały, że ryzyko to nie zrealizowało się w badanym okresie.
Biorąc powyższe pod uwagę wskazano, że Spółka w badanym okresie, zawierając transakcje z podmiotem powiązanym, powinna osiągnąć zyskowność, mierzoną wskaźnikiem marży operacyjnej na całości działalności, nie na poziomie 0,50%, a na poziomie 2,96% (wartość pomiędzy pierwszym kwartylem a medianą).
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu podzielił stanowisko organów podatkowych obu instancji i oddalił skargę Spółki w całości.
Wyrok jest nieprawomocny.
Okiem eksperta ABC Tax – Tetiana Startseva
Analizowany wyrok ma istotne znaczenie w szczególności dla podmiotów działających jako producenci kontraktowi.
Po pierwsze, potwierdza on, że podmioty wykonujące ograniczone funkcje i ponoszące niewielkie ryzyko powinny mieć zagwarantowaną marżę pozwalającą na pokrycie kosztów i zapewnienie stabilnego zysku na rynkowym poziomie. Po drugie, podkreśla, że ekonomiczne skutki materializacji ryzyka nie mogą być przenoszone na podmiot, który z uwagi na swój profil funkcjonalny tego ryzyka nie ponosi.
Dodatkowo, przedmiotowa sprawa ilustruje, jak kluczowe jest zapewnienie spójności informacji zawartych w lokalnej dokumentacji cen transferowych – w tym danych dotyczących wyników branży – z wynikami analizy porównawczej. Brak takiej spójności może skutkować zakwestionowaniem rynkowości ustalonych cen transferowych oraz zwiększa ryzyko wystąpienia nieprawidłowości w ocenie transakcji przez organy podatkowe.
Tetiana Startseva, Starsza konsultantka podatkowa
tstartseva@abctax.com.pl
Czy pomoc publiczna w postaci dopłat do cen energii i gazu ziemnego jest zwolniona z CIT?
Wyrok NSA z 9 lipca 2024 r., sygn. II FSK 397/24
Stan faktyczny
Sprawa dotyczyła producenta cementu, kruszyw i betonu należącego do sektora energochłonnego (dalej: Spółka)
Spółka zawarła w 2023 r. umowę z Operatorem Programu rządowego pod nazwą „Pomoc dla przemysłu energochłonnego związana z cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.”, na podstawie której otrzymała bezzwrotną pomoc publiczną w postaci określonej kwoty pieniężnej.
Spółka wystąpiła z wnioskiem o interpretację, w której chciała uzyskać informację m.in. czy otrzymane środki pieniężne są zwolnione z CIT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47.
W swoim uzasadnieniu Spółka wskazała na literalne brzmienie przywołanego przepisu, zgodnie z którym zwolnione z opodatkowania są wszelkie dotacje z budżetu państwa lub budżetów JST poza dopłatami do oprocentowania kredytów bankowych.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS) uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Odnosząc się do ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) DKIS stwierdził, iż otrzymana pomoc stanowi rekompensatę, której nie należy utożsamiać z pojęciem dotacji.
Spółka nie zgodziła się z takim stanowiskiem i wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach.
Stanowisko WSA w Kielcach
WSA w Kielcach nie podzielił stanowiska DKIS.
Zdaniem sądu, wyłączeniu z art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT podlegają jedynie dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych.
Sąd po dokonaniu wykładni pojęcia dotacji stwierdził, iż ustawodawca objął zwolnieniem z CIT wszelkiego rodzaju pomoc publiczną, która odpowiada językowemu znaczeniu dotacji. W rozpatrywanej sprawie kluczowe znaczenia ma źródło pochodzenia środków pomocy publicznej tj. budżet państwa, które zdaniem sądu zostało spełnione.
Dodatkowo, sąd zwrócił uwagę, iż posługiwanie się u.f.p jest niewłaściwe, gdyż art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT nie odwołuje się bezpośrednio do tej ustawy.
DKIS wniósł skargę do NSA.
Stanowisko NSA
NSA uchylił wyrok WSA w Kielcach.
NSA zwrócił uwagę, że dla rozstrzygnięcia sprawy istotna jest interpretacja pojęcia dotacji. Zdaniem Sądu definicja „dotacji”, zgodnie z u.f.p., ma charakter definicji legalnej, co oznacza, że jest wiążąca również w obszarze innych ustaw z dziedziny prawa finansowego. Skoro zaś u.f.p jest kluczowym aktem prawa w dziedzinie prawa finansowego, to pojęcia dotacji na gruncie ustawy o CIT nie należy traktować odmiennie.
Wobec powyższego, zdaniem NSA otrzymana pomoc nie podlega zwolnieniu z opodatkowania.
Okiem ekspertki ABC Tax – Aleksandra Ulążka
Jest to pierwszy wyrok NSA w zakresie opodatkowania dopłat do cen energii i gazu ziemnego.
Wyrok jest o tyle zaskakujący, że dotychczasowe orzecznictwo wojewódzkich sądów administracyjnych było dla podatników korzystne.
Przykładowo: wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 listopada 2023 r., sygn. I SA/Kr 797/23, w Warszawie z 10 stycznia 2024 r., sygn. III SA/Wa 2358/23, a także we Wrocławiu z 8 lutego 2024 r., sygn. I SA/Wr 771/23 i z dnia 18 kwietnia 2024 r., sygn. I SA/Wr 939/23. Warto również dodać, że wyrok WSA w Krakowie z 30 listopada 2023 r., jest orzeczeniem prawomocnym.
Warto również wskazać, iż pomimo wydanego w lipcu orzeczenia NSA, WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 5 września 2024 r., (sygn. I SA/Go 127/24), orzekł na korzyść podatników.
Orzeczenie NSA zwiększa niepewność prawną i finansową dla firm otrzymujących dopłaty z rządowych programów wsparcia, a także stawia pod znakiem zapytania ich skuteczność. Mamy jednak nadzieję, iż kolejne wyroki NSA będą korzystne dla podatników.
Aleksandra Ulążka, Stażystka
aulazka@abctax.com.pl
Jak ustalić oprocentowanie dla pożyczek w ramach safe harbour?
Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 12 września 2024 r., sygn. I SA/Bd 498/24
Stan faktyczny
Spółka planuje zawarcie umów pożyczek, które będą korzystać z uproszczenia safe harbour, wskazanego w art. 11g ustawy o CIT. W tym celu, konieczne jest spełnienie warunków przewidzianych w tymże przepisie. Jeden z nich dotyczy sposobu kalkulacji oprocentowania: „oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określone w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych aktualnym na dzień zawarcia tej umowy”.
Spółka zamierza zastrzec w umowach, że pożyczka jest oprocentowana według stawki WIBOR3M z dnia zawarcia umowy + marża 2%, przy czym takie oprocentowanie obowiązywać będzie wyłącznie do końca miesiąca kalendarzowego, w którym doszło do zawarcia umowy. Następnie z początkiem każdego kolejnego miesiąca kalendarzowego strony będą sumowały ostatnie 5 kwotowań indeksu WIBOR3M z poprzedniego miesiąca i wyciągały z nich średnią arytmetyczną. Tak wyliczona i uśredniona stawka WIBOR3M będzie obowiązywała przez kolejny miesiąc kalendarzowy.
Spółka wystąpiła z wnioskiem o interpretację indywidualną, w której zapytała czy powyższy sposób kalkulacji wynagrodzenia spełnia warunek zastosowania uproszczenia safe harbour.
Organ podatkowy
Dyrektor KIS odmówił wydania interpretacji. W wyniku skargi Wnioskodawcy, WSA w Bydgoszczy uchylił zaskarżone postanowienie (co podtrzymał NSA). W konsekwencji, organ podatkowy wydał interpretację podatkową, w której uznał, że przedstawiony przez Spółkę sposób ustalenia oprocentowania nie spełnia warunku zastosowania uproszczenia safe harbour. Organ uznał, że z przepisu nie wynika możliwość stosowania uśrednionej stawki WIBOR3M będącej średnią arytmetyczną kilku wybranych notowań.
Spółka zaskarżyła ww. interpretację.
Stanowisko WSA w Bydgoszczy
Sąd oddalił skargę spółki, uznając, że sposób kalkulacji oprocentowania postulowany przez Spółkę nie znajduje oparcia w treści analizowanego przepisu i wykracza poza normę prawną w nim zawartą. Sąd uznał, że przepis należy interpretować rygorystycznie, z zastosowaniem wykładni lingwistycznej, a nie wykładni celowościowej, jak to zrobiła Spółka.
Okiem ekspertki ABC Tax – Natalia Chwała
Uproszczenie safe harbour dla pożyczek rodzi wiele pytań i wątpliwości. Większość z nich dotyczy sposobu kalkulacji oprocentowania. Na przestrzeni lat, pojawiły się np. wątpliwości czy możliwe jest skalkulowanie oprocentowania stałego w oparciu o stopę referencyjną z dnia zawarcia umowy i marżę. Organy, w mojej ocenie słusznie, uznają, że z uproszczenia safe harbour mogą korzystać jedynie pożyczki z oprocentowaniem zmiennym, ponieważ zapewniają elastyczne reagowanie wysokości oprocentowania do zmian stóp bazowych.
W omawianej sprawie, pojawiła się natomiast koncepcja oprocentowania zmiennego, opartego o stosowanie uśrednionej stawki WIBOR3M. W mojej ocenie, sąd słusznie uznał, że zaproponowany sposób kalkulacji nie ma pokrycia w obowiązujących przepisach.
Podmioty chcące skorzystać/korzystające z uproszczenia safe harbour powinny dokładnie przeanalizować zawierane umowy pożyczkowe, aby mieć pewność, że wszystkie ustawowe warunki zostały spełnione.
Natalia Chwała, Doradczyni podatkowa | Partner ABC Tax
nchwala@abctax.com.pl