W dniu 1 stycznia 2022 r. zaczęły obowiązywać art. 16c pkt 2a ustawy o CIT oraz art. 22c pkt 2 ustawy o PIT, zgodnie z którymi amortyzacji nie podlegają nieruchomości mieszkalne.
Szczególne wątpliwości w tym zakresie mogą się pojawiać w sytuacji, gdy część budynku przeznaczona jest na cele mieszkalne, a część na cele usługowe. W takim przypadku należy ustalić czy dana nieruchomość jest budynkiem mieszkalnym czy niemieszkalnym.
Jak ustalić czy dana nieruchomość jest budynkiem mieszkalnym?
Przedsiębiorca wykorzystujący w działalności środek trwały powinien ustalić jego numer klasyfikacyjny zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych (KŚT). Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB) stanowi, że „budynki mieszkalne są to obiekty budowalne, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych”.
Analogicznie – jeżeli mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki jest klasyfikowany jako niemieszkalny.
Przedsiębiorca powinien dokonać kwalifikacji środka trwałego we własnym zakresie. Jednak w przypadku trudności pomocne może okazać się złożenie wniosku o nadanie numeru klasyfikacyjnego do Ośrodku Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi.
Czy odpisy amortyzacyjne mogą być KUP?
Kluczowe jest tutaj ustalenie czy nieruchomość jest budynkiem mieszkalnym. Zgodnie z powyższym, jeżeli:
- co najmniej 50% powierzchni jest wykorzystywana do celów mieszkalnych – w takiej sytuacji jest to budynek mieszkalny, więc zgodnie z art. 16c pkt 2a ustawy o CIT (oraz analogicznym przepisem ustawy o PIT) nie można dokonywać odpisów amortyzacyjnych, a więc nie mamy tutaj KUP,
- mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne i nie zostały wyodrębnione lokale zgodnie z ustawą o własności lokali – budynek taki jest klasyfikowany jako niemieszkalny, a więc można dokonywać odpisów amortyzacyjnych, które stanowią KUP.
Co z nieruchomościami mieszkalnymi nabytymi lub wybudowanymi przed wejściem w życie tego przepisu?
Podatnicy mogli zaliczać jako KUP odpisy amortyzacyjne od budynków i lokali mieszkalnych nabytych lub wybudowanych przed wejściem w życie przepisu do końca 2022 r.
Takie stanowisko potwierdza orzecznictwo – m.in. WSA w Poznaniu w wyroku z dn. 10.02.2023 r. sygn. I SA/Po 795/22 oraz WSA w Warszawie w wyroku z dn. 31.01.2023 r. sygn. III SA/Wa 2356/22.
Zatem, od dnia 1 stycznia 2023 r. nie można dokonywać odpisów amortyzacyjnych od tych środków trwałych.