Udzielanie wewnątrzgrupowych gwarancji to częsta praktyka w grupach kapitałowych. Przykładowo, spółka dominująca może udzielić gwarancji spółce zależnej w związku z zaciąganym przez nią kredytem bankowym. W praktyce często zdarza się, że takie gwarancje są udzielane nieodpłatnie, co rodzi szereg wątpliwości. Omówimy niektóre z nich.
Czy nieodpłatna gwarancja stanowi transakcję kontrolowaną?
Uzyskanie nieodpłatnej gwarancji od podmiotu powiązanego należy traktować jako transakcję kontrolowaną. Potwierdził to m.in. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 30 października 2024 r. (0114-KDIP2-2.4010.416.2024.1.RK).
Uzyskanie gwarancji jest klasyfikowane jako transakcja finansowa, a próg dokumentacyjny w tym przypadku wynosi 10 mln zł. Wartość transakcji odnosi się do sumy gwarancyjnej. Oznacza to, że jeżeli suma gwarancyjna przekracza 10 mln zł, a podmiot nie korzysta ze zwolnień, o którym mowa w ustawie o CIT – powinien on sporządzić dokumentację cen transferowych, analizę cen transferowych oraz wykazać transakcję w informacji cen transferowych (TPR).
Czy nieodpłatna gwarancja jest rynkowa?
Brak wynagrodzenia za gwarancję udzieloną wewnątrz grupy może prowadzić do ryzyka uznania transakcji za nierynkową. Co do zasady, niezależne podmioty ustaliłyby wynagrodzenie z tytułu udzielenia gwarancji, ponieważ przyjęcie ryzyka ma swoją wartość ekonomiczną.
Czy jednak możliwa jest sytuacja, w której nieodpłatna gwarancja może zostać uznana za rynkową? Zgodnie z Wytycznymi OECD – tak, ale wyłącznie w szczególnych okolicznościach. Ma to miejsce, gdy:
- gwarancja nie przynosi beneficjentowi dodatkowych korzyści ponad te, które wynikają z przynależności do grupy kapitałowej (tzw. implicit support, czyli domniemane wsparcie grupy),
- udzielenie gwarancji nie zwiększa ryzyka ekonomicznego po stronie gwaranta, który i tak byłby narażony na konsekwencje niewypłacalności jednostki powiązanej.
Choć Wytyczne OECD dopuszczają możliwość braku wynagrodzenia z tytułu gwarancji, to jednak polskie organy podatkowe prezentują odmienne stanowisko.
Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 4 czerwca 2025 r. (0111-KDIB2-1.4010.136.2025.2.AR) Dyrektor KIS uznał, że uzyskanie nieodpłatnej gwarancji nie odpowiada warunkom rynkowym, ponieważ jej udzielenie wiąże się z przejęciem ryzyka finansowego, które posiada wymierną wartość rynkową. Za korzyść po stronie beneficjenta organ podatkowy uznał samą możliwość uzyskania kredytu – mimo że gwarancja nie wpływała ani na wzrost jego zdolności kredytowej, ani na obniżenie oprocentowania.
W konsekwencji, organy podatkowe mogą zakwestionować brak wynagrodzenia za uzyskaną gwarancję.
Jak minimalizować ryzyko podatkowe?
Aby ograniczyć ryzyka związane z uzyskaniem nieodpłatnych gwarancji z grupy, warto podjąć kilka kroków:
- Ocena zasadności braku wynagrodzenia. Podmiot korzystający z gwarancji powinien przeanalizować, czy w danym przypadku brak opłaty jest uzasadniony. Dobrym rozwiązaniem jest również ujęcie zasad udzielania nieodpłatnych gwarancji w grupowej polityce cen transferowych.
- Opracowanie analizy cen transferowych. Jeżeli strony decydują się na nieodpłatną gwarancję, warto przygotować analizę zgodności, w której zostanie wykazane, dlaczego brak wynagrodzenia jest rynkowy.
- Rozpoznanie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. W sytuacji, gdy beneficjent gwarancji uznaje, że powstał przychód, powinien określić jego wartość na podstawie analizy porównawczej i odpowiednio potwierdzić rozpoznanie przychodu na poziomie rynkowym.
Nieodpłatne gwarancje wewnątrzgrupowe to obszar, który nadal budzi kontrowersje. Kluczowe znaczenie ma tu prawidłowa dokumentacja i odpowiednie uzasadnienie decyzji biznesowych w świetle przepisów o cenach transferowych. Tylko wtedy możliwe jest skuteczne ograniczenie ryzyk podatkowych i zabezpieczenie interesów grupy kapitałowej.
W przypadku wątpliwości z zakresu cen transferowych pozostajemy do Państwa dyspozycji.