Czy Twoi zagraniczni kontrahenci mają w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności?

Reverse chargé czy polski VAT?

Usługi świadczone dla podmiotów zagranicznych podlegają zasadniczo opodatkowaniu VAT w miejscu ich siedziby (art. 28b ust. 1 ustawy o VAT). Oznacza to opodatkowanie na zasadzie odwrotnego obciążenia (reverse chargé). Jeżeli jednak zagraniczny kontrahent ma w Polsce tzw. stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (fixed establishement, stąd VAT FE), to Państwa usługi mogą podlegać VAT w Polsce (art. 28 ust. 2 ustawy o VAT).

Czym jest VAT FE?

Ustawa o VAT nie zawiera definicji VAT FE. Definicję tą zawiera Rozporządzenie Rady (UE) 282/2011 (dostępne tutaj). Zgodnie z nim VAT FE oznacza dowolne miejsce, inne niż siedziba podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu świadczenie usług względnie odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego VAT FE. W praktyce zatem VAT FE może wystąpić, jeśli zagraniczny kontrahent dysponuje w Polsce personelem i pewną infrastrukturą (np. magazyn, biuro).

Czy muszę sprawdzać czy kontrahent ma w Polsce VAT FE?

Ustalenie, kiedy zagraniczny podatnik ma w Polsce VAT FE może być w niektórych przypadkach trudne, niemniej jednak to na świadczącym usługę ciąży ustalenie, czy usługobiorca ma w Polsce VAT FE. Zgodnie z ww. Rozporządzeniem UE „Aby określić stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, na rzecz którego świadczona jest usługa, usługodawca analizuje charakter i zastosowanie świadczonej usługi”. Zatem to Państwo musicie ustalić, w jaki sposób kontrahent wykorzystuje nabywaną od Państwa usługę i czy jest ona związana z jego polskim VAT FE.

Zgodnie z Rozporządzeniem, jeżeli charakter i zastosowanie świadczonej usługi nie pozwalają określić VAT FE usługobiorcy, należy przeanalizować umowę, zamówienie i numer identyfikacyjny VAT przyznany usługodawcy przez państwo członkowskie. Jeżeli powyższa procedura nie pozwala na wskazanie VAT FE usługobiorcy, usługodawca ma prawo stwierdzić, że usługi są świadczone na rzecz miejsca, w którym usługobiorca ma siedzibę (reverse chargé). Oznacza to jednak, że usługodawca powinien dysponować określoną procedurą w tym zakresie.

Warto przy tym zaznaczyć, że rejestracja zagranicznego kontrahenta na VAT w Polsce nie oznacza automatycznie, że ma on w Polsce VAT FE. Niemniej jednak zawsze warto wyjaśnić z kontrahentem przyczyny takiej rejestracji.

VAT FE – przypadki i wątpliwości z praktyki

To, czy podmiot zagraniczny ma w Polsce VAT FE jest często sporne. Poniżej wskazujemy kilka tez z orzecznictwa i interpretacji:

1. Sam fakt, iż zagraniczny usługodawca posiada w Polsce spółkę zależną nie oznacza automatycznie, że posiada on w Polsce VAT FE. Dyrektywa VAT zobowiązuje do zachowania należytej staranności przy ustalaniu właściwego miejsca wykonania świadczenia (wyrok TSUE z 7.05.2020 w sprawie Dong Yang Electronics Sp. z o.o., sygnatura C-547/18).
2. Kluczowym dla uznania, że spółka zagraniczna będzie posiadała na terytorium RP stałe miejsce prowadzenia działalności jest fakt, że spółka zapewnia fachowy personel niezbędny do pracy w ramach dostaw towarów oraz dysponuje odpowiednimi środkami technicznymi do wykonywania pracy (wyrok NSA z 26.02.2020, sygn. I FSK 1313/17).
3. Kryterium posiadania odpowiednich zasobów ludzkich i technicznych dla celów istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności będzie spełnione również w przypadku, gdy podatnik nie będzie w danym kraju zatrudniał pracowników i nie będzie posiadał nieruchomości (interpretacja indywidualna z 09.2018, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.438.2018.2.JŻ).
4. Wynajęcie placu przez podmiot zagraniczny w celu składowania tam urządzeń oraz podpisanie długoterminowych umów z podwykonawcom kształtuje stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w świetle VAT (interpretacja indywidualna z 01.2019, sygn. 0115-KDIT1-2.4012.889.2018.1.AW).
5. Posiadanie w Polsce jedynie dwóch pracowników, których zadaniem jest zbieranie zamówień oraz opieka techniczna i pracowników przyjeżdżających sporadycznie z Danii świadczy o tym, że prowadzona w Polsce aktywność nie kwalifikuje się jako stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (interpretacja indywidualna z 21.11.2016, sygn. 1462.IPPP3.4512.735.2016.1.JŻ).
6. Jeżeli spółka nawet w niewielkim zakresie świadczy usługi na rzecz stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej kontrahenta zagranicznego, które znajdują się w Polsce, to miejscem świadczenia całości usług spółki jest Polska. Nie ma znaczenia przy tym okoliczność, że pozostałe usługi świadczone na rzecz kontrahenta w miejscu siedziby jego działalności są przeważające (wyrok WSA w Łodzi z 27.06.2019, I SA/Łd 725/18, nieprawomocny).

Co należy zrobić?

Jeżeli świadczycie Państwo usługi dla podmiotów zagranicznych to rekomendujemy:

1. dokonanie audytu/weryfikacji Państwa obecnych kontrahentów zagranicznych pod kątem ustalenia, czy/którzy z nich posiadają w Polsce VAT FE;
2. wprowadzenie procedur weryfikacji nowych klientów zagranicznych pod kątem ustalenia, czy mają oni w Polsce VAT FE; istotnym elementem tej procedury może być weryfikacja, czy zagraniczny kontrahent jest zarejestrowany na VAT w Polsce oraz gromadzenie oświadczeń kontrahentów co do posiadania w Polsce VAT FE.

Pobierz wersję PDF

W przypadku zainteresowania zagadnieniem, zapraszamy do kontaktu

biuro@abctax.com.pl

Nie zapomnij sprawdzić, co słychać na naszym Facebooku i Linkedinie!

Facebook                Linkedin