Niektórzy przedsiębiorcy, poprzez dobrowolne, dodatkowe opłaty związane z daną usługą / produktem umożliwiają redukcję emisji dwutlenku węgla. Tego rodzaju opłaty mogą występować w różnego rodzaju działalności gospodarczej – przykładowo w transporcie czy energetyce.
Na gruncie podatku VAT powstaje wątpliwość, czy tego rodzaju świadczenia powinny być traktowane jako część usługi głównej (świadczenie kompleksowe), czy też jako odrębna usługa.
Opłaty za zmniejszanie śladu węglowego
W praktyce opłaty te polegają na ponoszeniu dodatkowych kosztów przez klienta, w celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych związanych z daną usługą / produktem.
Świadczenie kompleksowe na gruncie podatku VAT
Zasadniczo każde świadczenie dla celów podatku VAT powinno być traktowane jako odrębne i niezależne. Niemniej jednak w praktyce często występują tzw. świadczenia złożone (kompleksowe), w przypadku których kilka świadczeń z ekonomicznego punktu widzenia tworzy jedną usługę. W takiej sytuacji czynności nie powinny być sztucznie dzielone dla celów podatkowych. Jeżeli jednak w skład świadczonej czynności wchodzić będą takie czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu świadczenia głównego, zasadniczego, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw do traktowania ich jako elementu czynności kompleksowej.
Kiedy dodatkowe opłaty za zmniejszanie śladu węglowego mogłyby stanowić element świadczenia kompleksowego?
Trudno jednoznacznie stwierdzić, że usługi związane z redukcją emisji CO2 będą elementem świadczenia złożonego. Tym niemniej, można wskazać argumenty przemawiające za uznaniem tego rodzaju opłat za element świadczenia kompleksowego, w szczególności, gdy:
- usługę można nabyć tylko razem z usługą główną,
- usługa jest oferowana wyłącznie przez dostawcę usługi głównej,
- cena usługi zależy od parametrów usługi głównej,
- klient nie jest zainteresowany nabyciem tylko tej usługi,
- celem usługi jest wsparcie realizacji usługi głównej.
Ponadto, DKIS w interpretacji z 17 października 2023 r. (nr 0111-KDIB3-3.4012.306.2023.1.PJ) potwierdził, iż dodatkowe usługi nabywane razem z biletem lotniczym (tj. odprawa online, dodatkowy bagaż) są elementem świadczenia kompleksowego, gdyż bez usługi głównej nie mają racji bytu.
Kiedy będą stanowić odrębną usługę?
Z drugiej strony, można wskazać argumenty przemawiające za tym, że usługi tego rodzaju stanowią niezależną od świadczenia głównego usługę, jeżeli:
- usługa jest oddzielnie wyceniana i fakturowana – tym niemniej, sposób fakturowania nie powinien wpływać na klasyfikację czynności,
- usługa jest dobrowolna i można ją nabyć niezależnie od usługi głównej,
- klient otrzymuje certyfikat redukcji emisji,
- usługa nie ma istotnego wpływu na realizację usługi głównej,
- brak pewności co do faktycznego świadczenia usługi dodatkowej.
Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna z 9 sierpnia 2022 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.119.2022.3.MR), w której uznano, że wpłaty na działania proekologiczne (związane z redukcją emisji CO2) nie stanowią zapłaty za świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT.
Zatem w każdym przypadku kluczowe jest ustalenie, czy dodatkowa opłata związana z redukcją emisji CO2 jest elementem świadczenia kompleksowego czy odrębną usługą. Wpływa to bowiem na sposób opodatkowania VAT:
- w przypadku świadczenia kompleksowego – całość opodatkowana jest według stawki VAT właściwej dla świadczenia głównego (opłata stanowi element świadczenia kompleksowego).
- w przypadku odrębnej usługi – opłata podlega odrębnemu opodatkowaniu VAT, a jej stawka zależy od charakteru usługi.
Z uwagi na rosnącą popularność działań proekologicznych oraz pojawiającymi się wątpliwościami co do ich opodatkowania, warto rozważyć wystąpienie z wnioskiem o interpretację indywidualną, aby potwierdzić prawidłowość opodatkowania VAT świadczonych usług.